عملکرد سیاسی و اقتصادی فاطمیان مصر نسبت به خلیج فارس و پیامدهای مترتب آن

فاطمیان بعد از یک قرن تلاش و کوشش مستمر، دولت خویش را در سال 297 هـ ق، در قیروان در افریقیه توسط عبیدالله مهدی اولین خلیفه فاطمی پایه گذاری کردند. آنان با تصرف مصر در سال 358 قمری، مرکز حکومت خود را به مصر منتقل کردند. فاطمیان از آغاز تشکیل حکومت در مغرب، روابطی خصمانه، همراه با تنش با عباسیان داشتند. آنان همانند عباسیان مدعی خلافت در سراسر قلمرو اسلامی بودند و هدف اساسی و اولیه آنان برانداختن عباسیان بود. آنچه در دوران اولیه در روابط فاطمیان و عباسیان دیده می شود تلاش بیشتر از جانب فاطمیان برای نفوذ در مناطق تحت سلطه عباسیان است. هنگامی که در سال 358-359 هـ ق، سرزمین ثروتمند مصر را تحت کنترل درآوردند، توانستند نواحی بسیاری از مغرب تا حجاز را متصرف شوند. در پی گسترش این اهداف راه تجارت دریایی از طریق مدیترانه و دریای سرخ را احیا کردند و در پی آن، تضعیف مسیر تجاری خلیج فارس و جابه جایی این کانون ها را مد نظر قراردادند و در این راه نیز موفق گردیدند.